دسته: علوم انسانی
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 9928 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 39
مقاله بررسی مهاجرت، حاشیه نشینی و امنیت اجتماعی شهرها
چکیده مقاله
مهاجرت و حاشیه نشینی دو پدیده به ظاهر متفاوت می باشند که برآیند یک عامل مشترک بوده و نتایج و تبعات مشابهی هم بخصوص برای شهرها بدنبال دارد.
مهاجرت که خود نتیجه نابرابری های مکانی و بی عدالتی های منطقه ای می باشد، به دلیل ویژگی های خاص مهاجران و علل مهاجرتشان پیامدهای منفی متعددی برای شهرها و روستاها بدنبال دارد که از جمله آنها ظهور و گسترش پدیده حاشیه نشینی در شهرهای بزرگ می باشد.
حاشیه نشینان به علت فقر شدید و همه جانبه (اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و...) و اعتراض نسبت به وضع موجود و ابراز وجود در شهرها، اقدام به فعالیت هایی می نمایند که موجب سلب آسایش شهروندان و امنیت شهرها می گردد.
این موضوع در شهر مشهد از شدت بیشتری برخوردار بوده و مشکلات زیادی را هم ایجاد نموده است. سرقت های متعدد، آدم ربایی و آدم کشی، قاچاق مواد مخدر، شرارت، تجمعات خیابانی و... از جمله این معضلات هستند.
آنچه مسلم است بدون توجه به علل مهاجرت روستاییان و سکنه شهرهای کوچک به شهر های بزرگی مانند مشهد، مبارزه با معلول و تلاش برای ساماندهی حاشیه نشینی نتایج ملموس و چندانی نخواهد داشت.
مقدمه:
مهاجرت بی رویه به شهرها و گسترش حاشیه نشینی در قرن گذشته و قرن اخیر از معضلات مهم شهرهای بزرگ جهان، بخصوص در کشورهای در حال توسعه می باشد، که پیامدهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و امنیتی متعددی به دنبال داشته است.
این دو پدیده جمعیتی و شهری اگر در راستای هم قرار گیرند و به هم پیوند بخورند، قطعاً مشکلات و پیامدهای منفی مضاعفی را برای یک جامعه بخصوص شهرهای بزرگ به دنبال خواهند داشت.
از آنجایی که علل حاشیه نشینی رانمی توان خارج از چارچوب علل مهاجرت بخصوص مهاجرت روستا به شهر بررسی کرد، می بایستی آنها را به طور توأمان مطالعه نمود. چرا که از یک طرف عوامل دافعه (Pushfactors) در روستا موجب تخلیه این واحدهای جمعیتی و مولد می گردد و از طرف دیگر عوامل جاذبه (Pull factors) آنها را به سوی شهرها کشانده و سربار جامعه شهری می نماید.
برای بررسی نقش این فرآیند در مسائل شهری و بخصوص امنیت اجتماعی شهرها لازم است دلایل مهاجرت، تیپ مهاجران و خصوصیات آنها و همچنین وضعیت مناطق حاشیه نشین شهرها و ساکنان آنها مورد توجه قرار گیرند. چرا که بخش اعظم بزهکاری ها، جرم های مشهود و نامشهود و جنایاتی که در این کانونهای جمعیتی اتفاق می افتد و یا ساکنان آنها در سطح جامعه مرتکب می شوند، ناشی از ساختار فیزیکی، فرهنگی، جمعیتی و اقتصادی این نواحی و ساکنان آنها می باشد.
حاشیه نشینان دارای وضعیت اجتماعی و اقتصادی نامناسبی بوده و بندرت جذب ساختارهای مدرن شهری می شوند. برداشت ها و روحیات خود آنها، نحوه برخورد و رفتار شهروندان دیگر با آنها، عدم توجه مسئولان سیاسی و خدماتی شهرها به آنها، موجبات ایجاد روحیه عصیان ورزی و حس انتقام در آنها شده که خود را به صورت رفتارهای نابهنجار و مشکل آفرین بروز می دهد.
بررسی نظریات مربوط به پاتولوژی شهری (آسیب شناسی شهری) و اکولوژی جرایم شهری و خشونت ها و ناآرامیهای شهری و انطباق آنها بر حاشیه شهر مشهد مبین ارتباط مستقیم بین ویژگیهای مهاجر و حاشیه نشین با بزهکاری و کاهش ضریب امنیتی شهرها می باشد.
مهاجرت:
| |
«مهاجرت جابجایی بین دو واحد جغرافیایی یا به عبارت دیگر ترک یک سرزمین و اسکان در سرزمین دیگر است.» (1)
حرکات مکانی جمعیت یا مهاجرت یعنی «تغییر محل اقامت معمولی از یک نقطه جغرافیایی به نقطه دیگر» (2) که می توان آن را از نقطه نظرات مختلف تقسیم بندی نمود مانند: فاصله مبدأ تا مقصد، طول مدت اقامت در محل جدید، عبور از مرزها و ...
از نظر عبور از مرزها مهاجرت ها یا «بین المللی» و یا «داخلی» هستند، که هرکدام به نوعی می تواند زمینه ساز مشکلاتی در مقصد باشد. در این بین هجوم آوارگان کشورهای مجاور مانند آوارگان افغانی و مهاجرت روستا به شهر در داخل یک کشور مشکلات و تبعات بیشتری دارند.
مهاجرت به عنوان یک پدیده اجتماعی می تواند نشانه پویایی و تحول جامعه باشد و موجب ترقی و پیشرفت شود، همانطور که پیرمن عقیده دارد که: «هجرت روستایی نه تنها انحطاط آور نیست بلکه مترقی نیز هست». (3) اما مهاجرت های بی رویه و بدون برنامه که نتیجه اجرای سیساست های غلط دولت ها و نابرابری های شدید مکانی می باشد، اثرات مخربی بر پیکر روستاها و شهرها وارد آورده و فضاهای جغرافیایی را از حرکت و پویایی باز می دارد. (4)
1- بعد فرهنگی:
فرهنگ حاشیه ها اختلاطی از فرهنگ های گوناگون می باشد. عناصر و ارزش های فرهنگ شهری و روستایی و گروه های مختلف قومی، نژادی و مذهبی در این مناطق یافت می شود. مهاجران روستایی بتدریج ارزشهای کهن خود را از دست داده و ارزش های دیگری کسب می کنند و به همین جهت دارای رفتارهای متضاد و تناقضات فرهنگی متعددی هستند. این مسئله بر روح و روان افراد بخصوص جوانان تأثیر گذاشته و آن را دچار اختلال و اغتشاش می نماید. کشمکش های روانی و درونی موجب بروز رفتارهای نابهنجار و ضد اجتماعی و پرخاشگری می گردد.
فقر فرهنگی در این جوامع موجب بی نظمی های فردی، خانوادگی و گروهی می شود. جوانان و نوجوانان معمولاً به علت فقراقتصادی و فرهنگی خانواده ها درس را رها نموده و به دنبال کار می گردند، که البته به علت عدم وجود امکانات اشتغال سالم در جامعه سرگردان شده و فقر و بیکاری و بیسوادی در یکسو و فشار برای تهیه پول از سوی دیگر آنها را به سوی امور غیرقانونی و حتی خلاف و جرم سوق می دهد (فعالیتهایی که معمولاً درآمدشان بیشتر از کارهای قانونی می باشد) این شرایط زمینه را برای باندهای بزهکار، قاچاق فروشان، سارقان، اشرار، آدم رباها و... فراهم می نمایدتا یارگیری نموده و مزدور بی مزد و کم دردسر به خدمت گیرند.
آشنایی جوانان با مسائل جنسی به دلایلی زود عملی می شود، مزاحمتهای جنسی بخصوص برای بانوان و حتی دختران کوچک، خودفروشی، علاقه به قانون شکنی و مباهات کردن به آن، زیاد به چشم می خورد. جوانان به جای بالا بردن توان علمی و حرفه ای خود معمولاً در فکر بالا بردن قدرت و توان جسمی خویش هستند تا بتوانند در جامعه شهری جایی برای خود بیابند. علاقه آنها به جریانهای هیجانی، مشارکت در نزاعها و تجمعات غیرقانونی خیابانی، خیابان گردی، باج گیری و حتی مزاحمت برای نوامیس مردم و... را از ارزشهای ابراز وجود و بزرگ نمایی خود می دانند.
فقر فرهنگی و داشتن چنین روحیاتی از سوی حدود یک سوم جمعیت شهر مشهد موجب می شود برخوردها و رفتارهای معمولی و اجتناب ناپذیر شهری، مانند تصادفات، پارک اتومبیل، صف های مختلف و... تبدیل به درگیریها و نزاعهای خونین شوند و فضای ناامنی را برای جامعه ترسیم نماید و فشارها و لطمات روحی و روانی زیادی برای شهروندان بخصوص زنان و کودکان ایجاد نماید.
دسته: جغرافیا
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 254 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 68
دانلود پایان نامه رشته جغرافیا
عوامل مهاجرت روستاییان و بررسی الگوی مهاجرت در ایران
چکیده:
در این پایان نامه به علل مهاجرت و الگوی مهاجرت عوامل موثر در مهاجرت پرداخته ایم. موضوع دیگری که در این پایان نامه مورد توجه قرا رگرفته انواع مهاجرت از بعد مکانی بوده است در ادامه به تشکیل جهاد سازندگی وعملکردش در خصوص راه وبرق رسانی وزیرساخت ها اشاره شده است. در ادامه به تاریخچه وروند مهاجرت روستائیان به شهرها در ایران اشاره شده است در ادامه به مبانی نظری تحقیق پرداخته ایم ونظریه های که با موضوع تحقیق همخوانی داشت را بطور مختصر توضیح داده ایم ودر خاتمه مطالعات پیشین را در هر یک از زمینه های اشتغال غیرکشاورزی وصنایع روستایی-فعالیت های عمرانی وزمین وارتباط آنها را با مهاجرت به اختصار بیان نموده ایم.
کلمات کلیدی:
مهاجرت
انواع مهاجرت
مهاجرت روستاییان
الگوی مهاجرت در ایران
مقدمه:
نتیجه نهایی مهاجرت از روستا به شهر نابودی کامل شکوفایی ملی و از دست دادن آزادی است چرا که انحطاط روستا به مثابه انحطاط تمدن است، تمدنی که ضامن قانون شهروند و حفظ حرمت آزادی انسان است (رولان ماسپتیول به نقل از پیتیه، 1369، 44). در کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران، مهاجرت از روستا به شهر در زمره مهمترین مسائل اجتماعی و اقتصادی به شمار می آید. این مهاجران هم در مبدأ و هم در مقصد مسائل و مشکلاتی از جمله؛ بروز نابسامانی های متعدد ناشی از فشار بر منابع و امکانات محدود جوامع شهری، بیکاری و کم کاری، کمبود فضای زیستی و آموزشی، آلودگی هوا و محیط زیست، سالخوردگی و زنانه شدن نیروی کار کشاورزی، تخلیه روستاها و غیره را به وجود می آورند.
طبق نظریه گزینشی بودن مهاجرت، در اولین فرصت، بعضی از افراد مهاجرت را بر می گزینند و بعضی ماندن را، این امر بر حسب تصادف نیست. معمولاً مهاجر ویژگی هایی دارد که موجب می شود زمینه های رفتن یا ماندن را در مقایسه با آنهایی که می مانند، متفاوت ارزیابی کند (اوبرای، 1370: 82). بررسی های داخلی و خارجی که درباره مهاجرت به خصوص مهاجرت از روستا به شهر انجام شده، توافق دارند که تمایل و تصمیم گیری برای مهاجرت به سن و جنس و تحصیلات بستگی دارد. افراد 15 تا 30 ساله در جریان مهاجرت سهم عمده را دارند. طبق نتایج سرشمار ی1375، بیشترین مهاجران زن و مرد در سنین 24-20 ساله (1320766نفر) قرار دارند، و بعد از تعداد نفرات گروههای سنی به نسبت جناح های گروه سنی کاسته می شود.
همچنین در سرشماری یاد شده نسبت جنسی کل کشور 103 ونسبت جنسی مهاجران 123 گزارش شده است (مرکز آمار ایران، 1375)، که نشان می دهد بیشترین مهاجران کشور را مردان تشکیل می دهند. تفاوت نسبت جنسی در گروه سنی 24-20 ساله به بالاترین سطح خود می رسد (96 برای کل و 144 برای مهاجران). برای تحلیل نسبت جنسی مهاجران در ایران گروه سنی 29-25 ساله مناسب است. در گروه سنی ذکر شده، نسبت جنسی برای مهاجران 124 و برای کل کشور 100 می باشد. که در این گروه سنی مردان بیشتر برای کسب درآمد، دانش، اشتغال و غیره مکان اقامت خود را ترک می کنند.
فهرست مطالب
مقدمه
بیان مسئله و اهمیت موضوع
اهداف پژوهش
مدل افول روستایی
فصل اول: الگوی مهاجرت روستایی در ایران
-: مهاجرت دائمی
-: مهاجرت فصلی
: مهاجرت از بعد مرزهای سیاسی داخلی و خارجی
: انگیزه مهاجرت داخلی
: برخی از علل مهاجرت روستا به شهر
-: عوامل اقتصادی
-: علل اجتماعی
-: علل طبیعی
-: خدمات عمرانی و زیر ساخت ها
: برخی دلایل استقرار بخشی روستائیان
-: اقتصادی
-: اجتماعی و روانی
: انواع مهاجرت از بعد مکانی
-: مهاجرت از روستا به شهر
-: مهاجرت از روستا به روستا
-: مهاجرت از شهر به روستا
: جایگاه امور زیربنایی در توسعه روستایی
: تشکیل جهاد سازندگی و توجه به امور ها پس از انقلاب
-: وظایف و عملکرد جهاد در خصوص راه روستایی.
-: عملکرد جهاد سازندگی در خصوص آبرسانی
-: عملکرد جهاد در خصوص برق رسانی روستاها
: رویکرد های اساسی وزارت جهاد سازندگی
-: توجه به اقشار فقیر روستایی
-: توجه به زیرساخت های روستایی
-: توجه به توسعه روستایی
: تاریخچه و روند مهاجرت روستائیان شهرها در ایران
: ابعاد مهاجرت روستائیان به شهرها
-: بعد اول
-: بعد دوم
: سؤالات تحقیق
: مبانی نظری تحقیق
-: نظریه تفاوت ها یا نظریه جذب و دفع
-: نظریه دگرگونی و توسعه
-: نظریه فایده هزینه
-: نظریه درآمد انتظاری
: مطالعات پیشین
-: سابقه تحقیق در خصوص مشاغل غیر کشاورزی، (صنایع روستایی و مهاجرت)
-: سابقه تحقیق در خصوص فعالیت های عمرانی و مهاجرت
-: زمین و مهاجرت.
جدول شماره (7) طبقه بندی نظریات مهاجرت
فصل دوم: علل مهاجرت روستائیان
مقدمه: 41
نگاره 1- مدل دورانی افول روستایی
جدول 2- توزیع فراوانی پایان نامه های تحصیلی حوزه مطالعه بر حسب رشته و مقطع تحصیلی
جدول 3- توزیع فراوانی پایان نامه های تحصیلی حوزه مطالعه بر حسب روش بررسی و واحد تحلیل
نمودار 1- توزیع نسبی علل مهاجرت
جدول 5- سهم هر یک از عوامل اقتصادی در مهاجرت از روستا به شهر
جدول 6- سهم هر یک از عوامل اجتماعی و فرهنگی در مهاجرت از روستا به شهر
جدول 7- سهم هر یک از عوامل جمعیت شناسی در مهاجرت از روستا به شهر
نمودار 2- توزیع نسبی عوامل جاذبه، دافعه، تبعی و شخصی در مهاجرت
نمودار 3- توزیع نسبی تأثیر عامل دافعه در علل چهارگانه مهاجرت
فهرست منابع فارسی
فهرست منابع انگلیسی